Wie was de kop van Jut?

pexels.com

juni 2021

Iemand die vaak de schuld van iets krijgt, noemen we de kop van Jut. Wie die Jut was, weten we heel precies. Het was een negentiende-eeuwse Nederlander die een weduwe en haar dienstbode met messteken om het leven bracht en er daarna met de juwelen en de waardepapieren van de vrouw des huizes vandoor ging.

De misdaad speelde zich af in Den Haag in 1872. De moordenaar werd Jacobus genoemd, maar heette voluit Henricus Jacobus Jut. De keuze voor deze twee vrouwen was niet toevallig. De vriendin van Jacobus, Christina Goedvolk, had nog voor de rijke dame gewerkt. Zo wist ze precies wat er te rapen viel.

Toen Christina zwanger bleek, kocht Jacobus twee pistolen en een dolk. Samen met Christina trok hij naar het huis van mevrouw Van der Kouwen-ten Cate. Die had geen schijn van kans. Terwijl Christina haar voormalige werkgeefster bezighield, stad Jacobus de dienstmeid neer. Daarna wachtte de weduwe hetzelfde lot.

Met de winst van de roofmoord stichtte Jacobus na heel wat omzwervingen een koffiehuis in Rotterdam. Daar praatte hij zijn mond voorbij. In 1875 werd hij samen met zijn vrouw gearresteerd. Hij werd veroordeeld tot levenslang, zij tot twaalf jaar tuchthuis. De volkswoede was enorm, temeer omdat de doodstraf amper vijf jaar eerder was afgeschaft. In de ogen van het volk ontliep Jacobus zijn verdiende straf.

Een slimme kermisexploitant speelde in op deze verontwaardiging. Hij baatte een attractie uit waarbij je met een grote hamer op een pin moest slaan. Sloeg je hard genoeg, dan schoof er een gewicht naar boven en luidde de bel. De foorkramer doopte zijn attractie ‘Kop van Jut’. Toeschouwers konden hun woede om de moordpartij voortaan kwijt op de kermis.

Zijn ‘kop’ werd bewaard en tentoongesteld

Jacobus Jut zal het zelf niet meer geweten hebben. Na twee jaar opsluiting stierf hij in de gevangenis van Leeuwarden. Zijn ‘kop’ bleef echter bewaard. Hij werd op sterk water gezet en tentoongesteld in het anatomisch museum van de Rijksuniversiteit Groningen.

In België en Nederland is de naam kop van Jut blijven hangen. In Engelstalige landen heet de attractie high striker, in Frankrijk le jeu du marteau en in Duitsland een Hau den Lukas. Wie die Lukas dan wel mag wezen, is voorlopig nog niet bekend.

__________

BRON  |   Leca vzw